تمبک (تاریخچه و شیوه تدریس)
تاریخچه:
تمبک که با نام‌های دیگری همچون تنبک و ضرب نیز شناخته می‌شود، سازی کوبه‌ای از دسته‌ی پوست‌صداهای جامی شکل است و با تماس مستقیم انگشتان دست نواخته می‌شود. جنس بدنه‌ی آن عموما از چوب است. ولی نمونه‌های فلزی و سفالی آن نیز موجود می‌باشد. گروهی معتقدند که نام این ساز در اصل تنبک بوده و تبدیل آن به تمبک به دلیل قلب حرف «ن» ساکن به «م»، قبل از حرف «ب» است. درعین‌حال گروهی دیگر وجه تسمیه‌ی آن را تشکیل شدن از دو هجای تم و بک می‌دانند که نام دو ضربه‌ی پایه‌ای در نوازندگی این ساز است.
در ریشه‌یابی تاریخی با توجه به متون فارسی و نقاشی‌ها، نام‌های دیگری نیز به این ساز نسبت داده شده است. این ساز که از سازهای کهن ایرانی است، در عین سادگی ظاهر، دارای تکنیک‌های پیچیده و بسیار زیبایی است. که گستره‌ی صدایی آن‌را افزایش می‌دهد. و آن‌را به یکی از کامل‌ترین سازهای کوبه‌ای دنیا مبدل کرده است.
نقش تمبک در موسیقی ایرانی:
تمبک یکی از اساسی‌ترین نقش‌ها را در موسیقی ایرانی داراست و به ندرت گروه موسیقی ایرانی می‌توان یافت که از این ساز بهره نگرفته باشد. تمبک یکی از ارکان گروه‌های موسیقی دستگاهی ایرانی است. و به همت نوازندگان چیره‌دست آن، جایگاه مهمی نیز در عرصه‌ی تکنوازی دارد. از بزرگترین نوازندگان این ساز می‌توان به استاد حسین تهرانی، استاد امیر ناصر افتتاح و استاد ناصر فرهنگ‌فر اشاره کرد و همچنین در پیش‌کسوتان حاضر می‌توان از بزرگانی همچون استاد محمد اسماعیلی و استاد بهمن رجبی نام برد.
شیوه‌ی تدریس تمبک
آموزش تمبک‌نوازی با فراگیری نحوه نگه‌داشتن ساز و نواختن حرکات پایه‌ای آغاز می‌گردد و در روند آموزش از کتاب استاد حسین تهرانی و استاد محمد اسماعیلی و جزوه‌ی تالیفی روزبه زرعی استفاده می‌شود. به‌طور کلی کلاس آموزش تمبک‌نوازی شامل سه دورهی مقدماتی، متوسطه و عالی می‌باشد که تئوری موسیقی، مبانی وزن‌خوانی و دیکته موسیقی بسته به سطح دوره‌ها به موازات آموزش داده می‌شود.
دورهی مقدماتی:
فراگیری ریتم‌های ساده، ترکیبی، و آشنایی با ریز می‌باشد.
دورهی متوسطه:
مباحثی از قبیل: فراگیری ریتم‌های لنگ، هم‌نوازی، تکنوازی و نواختن انواع ریز مطرح می‌شود.
دورهی عالی:
و نهایتا در دورهی عالی، تکنیک‌های تکمیلی، ریتم‌های غیرایرانی، وزن‌های پیچیده، تمرین‌های تمرکزی، ریزهای خاص، اصول نوشتن قطعه و بداهه‌نوازی، آموزش داده می‌شود.
