هندپن (تاریخچه و شیوه تدریس)
ساز هندپن یا هنگ درام یا پنتام در دسته‌ی کوبه‌ای‌های خود صدا (ایدیوفون) قرار می‌گیرد که برای اولین بار در سال 2000 میلادی توسط فیلیکس رونر و سابینا شرر در شهر برن کشور سوییس ساخته شد. گفته شده برای ساخت این ساز از استیل پن که سازی فلزی در آفریقا و آمریکای جنوبی بوده الهام گرفته شده است.
امروزه هندپن از دو متریال استیل ضد زنگ و فولاد نیتراید ساخته و تولید می‌شود و در سراسر جهان نوازندگان بسیاری دارد. تولید صدا در این ساز از طریق ارتعاش بدنه‌ی فلزی است و با انگشتان هر دو دست نواخته می‌شود. برای سبک نوازندگی و جمله‌بندی این ساز، نوازندگان نسل اول از یک کوزه‌ی باستانی در جنوب هندوستان به نام گاتام الهام گرفته‌اند و تکنیک‌های این ساز را بر روی هندپن اجرا می‌کنند. از دیگر عوامل شکل‌گیری هندپن توجه به هندسه‌ی فرکتال می‌باشد که شاخه‌ای از علم ریاضیات بوده و این امر در جایگیری اندام‌های ساز تاثیرگذار شده است.
ساختمان ساز هندپن :
در ساخت هندپن از دو قسمت جداگانه‌ی فلزی استفاده می‌شود که صفحه‌ی قوس شکل بالایی (دینگ ساید) و صفحه‌ی قوس‌دار پایینی را (گو ساید) می‌نامند. در مرکز قوس بالایی برجستگی‌ای وجود دارد که دینگ نامیده می‌شود و بم‌ترین صدای ساز یا نت تونیک گام مربوطه می‌باشد. مرکز بدنه‌ی قوس پایینی ساز هم حفره‌ای وجود دارد که خروجی صدای ساز است و آنرا (گو) می‌نامند که قابلیت کوک‌پذیری دارد. در قوس بالای قسمت‌های بیضی شکلی اطراف دینگ ساخته می‌شوند که محدوده‌ی صدا‌دهی تن‌ها یا نت‌های ساز است، که به آنها (تون فیلد) می‌گویند.
اسکیل‌ها یا گام‌های رایج در هندپن :
نمونه‌های اولیه‌ی این ساز عموما دارای یک دینگ و هشت تون فیلد در اطراف آن می‌باشند که همگی در بدنه‌ی قوس بالایی قرار دارند و این الگو به عنوان ساز استاندارد بیشترین رواج را بین نوازندگان و سازندگان هندپن در سراسر دنیا دارد. اما امروزه سازهایی با چند دینگ و نت‌های اضافی ساخته می‌شود که به این سری از سازها (میوتانت) یا هندپن جهش‌یافته می‌گویند و ممکن است تعداد هجده نت در قوس زیری و بالایی ساز داشته باشد. رایج‌ترین گام در هندپن ر مینور یا دی کورد نام دارد که ترتیب نت‌های آن در تصویر نشان داده شده است. ضمنا در جدول زیر به معرفی توالی نت‌های برخی از سایر گام‌های رایج نیز پرداخته‌ایم .
فهرست اسکیل های هندپن :
Amara/Celtic Minor (dorian)
Blues (blues scale)
Equinox (minor)
Minor (minor)
La Sirena (dorian)
Mixolydian (mixolydian)
Mystic (minor)
YshaSavita (major)
Hijaz
Romanian Hijaz
pıgmy (minor)
Aeolian (minor)
Pentatonic major (major)
Sabye (major)
Magic voyage (minor)
شیوه‌ی تدریس هندپن
روزبه زرعی از اولین نوازندگان هندپن در ایران می‌باشد که از سال 1390 به نوازندگی و تدریس این ساز مشغول است. در حال حاضر منابع آموزشی زیادی برای این ساز در دسترس نمی‌باشد و کتاب‌هایی که نگارش یافته اعم از ایرانی و خارجی نیز خالی از اشکال نمی‌باشد. از این جهت برای علاقه‌مندان به آموزش این ساز جادویی جزوات آموزشی با بهره‌گیری از جدیدترین متد روز دنیا و تجربه‌ی طولانی فعالیت آموزشی و پژوهشی تالیف گردیده است که در ادامه به شرح مختصری از آن می‌پردازیم.
دوره‌ی مقدماتی
آموزش مبانی موسیقی، نت‌خوانی علمی و حرکات اصلی ساز و تمرینات انگشتان دست. آشنایی با آکورد‌ها و آرپژهای مهم در گام مربوطه‌ی ساز هنرجو. تمرینات عملی اجرا و شناخت الگوهای ریتمیک در میزان‌های ساده. آشنایی با تکنیک اسپلیت فینگرز، آموزش قطعات معروف و مثال‌های ملودیک برای کاربرد تکنیک‌ها. تمرین‌هایی برای فضاسازی در موسیقی درمانی و مدیتیشن. بسط و گسترش ملودی برای اجرای زنده.
دوره‌ی متوسطه
آموزش تکنیک‌های سطح متوسط، آشنایی با علم هارمونی برای همنوازی، قطعه‌نوازی، آشنایی با میزان‌های ترکیبی و الگوهای ریتمیک سنتی و مدرن. به کارگیری ریز‌ها و رول‌های ساده و دابل در قطعات. اجرای اتود‌های سرعتی. فضاسازی در سبک‌های موسیقی مدرن.
دوره‌ی پیشرفته
آموزش تکنیک‌های ابداعی و پیشرفته. آشنایی با میزان‌های لنگ، اجرای قطعات پیچیده از روزبه زرعی و نوازندگان بزرگ جهان. رول‌های سریع. شیوه‌ی سیلاب خوانی باستانی جنوب هندوستان. تمرین‌های ساخت قطعه با سلیقه‌ی هنرجو و آموزش بداهه نوازی. در صورت تمایل آموزش نوازندگی با سازهای میوتانت یا اجرای قطعاتی برای دو یا چند هندپن به صورت همزمان.
